Blog

Wet bescherming klokkenluiders

Op 18 februari is de nieuwe Wet bescherming klokkenluiders in werking getreden. Dit is een wijziging op de al bestaande wet die Wet Huis voor klokkenluiders heette. Wat was dat ook alweer? Wat zijn de wijzigingen? En bent u er klaar voor?

De oorspronkelijke wet, de Wet Huis voor klokkenluiders, stamt van 2016 en is ontstaan na de bouwfraude, u weet wel waarin klokkenluider Ad Bos zijn baan kwijtraakte en uiteindelijk in een camper eindigde. Dat moest beter met de bescherming van klokkenluiders en heeft geresulteerd in Wet Huis voor Klokkenluiders, waarin klokkenluiders beter beschermd werden, beter, maar nog niet heel goed.

In 2019 heeft de Europese Unie een wetsvoorstel aangenomen waarin betere bescherming wordt gevraagd voor klokkenluiders, de zogenaamde Richtlijn inzake bescherming van personen die inbreuken op het Unierecht melden. Deze richtlijn moest voor 17 december 2021 in Nederlandse wetgeving worden geïmplementeerd. Dat is voor Nederland dus uiteindelijk 18 februari 2023 geworden.

Wat is er veranderd?

• Voorheen werden alleen werknemers beschermd die een vermoeden van een misstand meldden waarbij het maatschappelijk belang in het geding is bij de schending van een wettelijk voorschrift, een gevaar voor de volksgezondheid, een gevaar voor de veiligheid van personen, een gevaar voor de aantasting van het milieu, een gevaar voor het goed functioneren van de openbare dienst of een onderneming als gevolg van een onbehoorlijke wijze van handelen of nalaten;
• Nu worden ook personen beschermd die werkgerelateerde meldingen doen van een vermoeden van een schending of een gevaar voor schending van het Unierecht of een gevaar voor schending van een wettelijk voorschrift of interne regels van een werkgevers. Daarbij wordt aangenomen dat met die schendingen van het Unierecht een maatschappelijk belang is gemoeid. Bij een melding van een schending wordt de melder beschermd.

Wilt u het simpel houden? Maak dan een goede gedragscode waar alle bovenstaande onderwerpen al in vervat zijn, zodat u in uw klachtenregeling aangeeft dat alle schendingen van de gedragscode gemeld kunnen worden, zo voldoet u meteen aan de klokkenluidersregeling.

Wat is er nog meer veranderd?

• Bewijslast ligt nu bij werkgever i.p.v. de melder. Dat houdt in dat als de melder een melding doet van een misstand, de werkgever moet aantonen dat dit niet zo is geweest.
• Er kan direct extern gemeld worden. Voorheen gold de verplichting om vermoedens van misstanden eerst intern te melden, nu geldt geen verplichting meer om eerst intern (bij de eigen werkgever) te melden. Overigens heeft eerst intern melden nog steeds de voorkeur.
• Anonimiteit van de melder beter gewaarborgd. Identiteit van de melder moet vertrouwelijk blijven (ook bij werkgever), tenzij deze instemt met openbaring.
• Strengere eisen aan meldprocedures, zoals mogelijkheid om zowel mondeling als schriftelijk te melden en het aanstellen van onafhankelijk en professioneel personeel voor de ontvangst en afhandeling van de meldingen.
• Registratieplicht van meldingen. Werkgevers bij wie in de regel minstens 50 personen werkzaam zijn, moeten meldingen van vermoedens van misstanden registreren in een daarvoor ingericht register.

Dit zijn de belangrijkste wijzigingen met de introductie van de Wet bescherming klokkenluiders. Voor een volledig overzicht en nog meer gedetailleerde informatie is er ook de site van het Ministerie van Binnenlandse Zaken over Wet bescherming klokkenluiders.

Meer weten?

Wilt u meer weten over de klachtenregeling en hoe deze op te zetten voor uw organisatie? Neem dan vrijblijvend contact met ons op voor meer informatie via info@ethxcom.com of 085-0470310. En kijk ook eens op Meldjeklacht.

Ontdek wat een professionele klachtenprocedure losmaakt in organisaties.